X-ray Cihazları Hakkında Genel Bilgiler
X-Ray Cihazları ne işe yarar?
X-Ray cihazları; binaya giriş yapan ziyaretçiler ve personelin güvenliğinin arttırılması, etkin bir denetim hizmetinin sağlanabilmesi amacıyla, çanta, paket, koli, bagaj ve kargoları kontrol etmek ve bunların içindeki eşyaları görüntülemek suretiyle sakıncalı eşyaların içeriye girmesine engel olmak için kullanılan bir sistemdir.
X-Ray cihazının teknik açıdan çalışma prensibi nedir?
X-Ray cihazları; elektrikten aldığı güç ile x-ışını üreten bir x-ray jeneratörüne sahiptir. Çantalarımız tünelin içine girdiğinde cihaz x-ışını üretir ve çantayı delip geçen ışınlar tünelin etrafında bulunan Diod Dedektörlerinden yansıması sonucu veriler oluşturur. Oluşan veriler x-ray görüntü işleme yazılımı sayesinde işlenir ve monitörde cihaz içinden geçen çantanın görüntüsü oluşur.
Modellere göre X-Ray cihazları nerelerde kullanılır?
X-Ray cihazları tünel ebatlarına göre farklı modellerde üretilir. Bu modellerin birçoğu aynı fonksiyonlara sahip olmakla beraber, kullanım yerlerine ve ihtiyaçlara göre farklı tünel ebatlarında cihazlar kullanılmaktadır. Genel olarak; küçük çanta, bagaj,koli ve paketler için 60x40 cm veya daha düşük ebatta cihazlar kullanılır. Bunlar İş merkezleri, Alışveriş merkezleri, kamu ve özel sektör binaları girişlerinde sıklıkla kullanılmaktadır. Orta ölçekli koli ve paketler,büyük bagajların gelebildiği, otobüs terminalleri, limanlar vb yerlerde 80 x65 cm tünel ebadındaki modeller tercih edilmektedir. Kargo şirketleri ve Binaların Mal kabul girişlerinde 100x80 cm veya 100x100 cm gibi tünel ebatları kullanılırken, palet üstünde gelen kargolar için 140x140 ve üzeri ebattaki cihazlar kullanılmalıdır. Havalimanları genellikle 60x40, 80x65 ve 100x100 cm tünel ebatlı cihazları kullanırken, Cezaevlerinde 60x40 ve 100x100 cm tünel ebatlı cihazlar ihtiyaca yönelik olarak farklı noktalarda kullanılmaktadır.
X-Ray cihazlarında aranan en temel özellikler nelerdir?
X-Ray cihazlarında teknik açıdan aranan temel özelliklerini; organik ve inorganik madde ayrımı, minimum 27 mm çelik saca işleme kalınlığı (penetrasyon), 38 AWG(0,1 mm) tel çözünürlüğü, real time görüntü yorumlama fonksiyonları ( siyah/beyaz, organik maddeler, inorganik maddeler, kenar belirginleştirme, negatif görüntü, sahte renklendirme, zoom), organik ve inorganik tehdit objelerini işaretleme, operatör eğitim ve denetleme(TIP) programları olarak sıralamak mümkündür.
X-Ray cihazlarının sağlık açısından operatörlere, teknisyenlere ve ziyaretçilere zararı var mıdır, nelere dikkat edilmeli?
X-Ray cihazları çalışmadığı veya banttan herhangi bir çanta geçmediği zamanlarda x-ışını üretmezler. Sadece çanta geçişi esnasında cihazlarda bulunan sensörler vasıtasıyla x-ray jeneratörü açılır ve çanta geçtikten sonra tekrar kapanır. Bu esnada, çok düşük düzeylerde radyasyon sızıntısı mevcuttur. Bu sızıntı, en çok tünel giriş ve çıkışında mevcut olan perdelerin açılıp kapandığı sırada söz konusudur. Operatörlerin oturdukları yerde ve ziyaretçilerin geçtikleri yerlerde kişilere zarar verecek dozda herhangi bir sızıntı söz konusu değildir. Genel olarak dikkat edilmesi gereken husus, x-ışını açıkken ( cihazlarda ışının açık olduğu süre boyunca x-ray on ışıkları yanar) tünelin içine vücudunuzun herhangi bir kısmının sokulmaması gerekliliğidir. Bu hususa hem operatörlerin, hem ziyaretçilerin, hem de teknisyenlerin özellikle dikkat etmesi gerekir.
X-Ray cihazlarının denetimi hangi kurum tarafından ne şekilde yapılır?
X-Ray cihazlarının denetimi TAEK (Türkiye Atom Enerjisi Kurumu) tarafından yapılmaktadır. Tüm kullanıcıların, cihaz satın aldıktan sonra TAEKe X-Ray cihazı Kullanma ve Bulundurma başvurusunda bulunması gerekmektedir. Bu başvurudan bir süre sonra TAEK yetkilileri cihazın bulunduğu yere gelir, cihazın başvuruda belirtilen adreste, belirtilen marka, model ve seri numarası ile kullanıldığının kontrolleri ile birlikte cihazın radyasyon ölçümlerini yapar. Bu denetim neticesinde başvuru yapan kuruma Kullanma ve Bulundurma Lisansı verilir.
X-Ray cihazı satın alırken dikkat edilmesi gereken kriterler nelerdir?
Yukarıda belirtilen tüm hususlar, cihazlarda dikkat edilmesi gereken hususları kapsar. Bunların yanı sıra, bu cihazların uzun ömürlü ve teknik açıdan minimum sorunla çalışan sistemler olması gerekir. Unutulmaması gerekir ki, bu sistemler binanın ve binanın içinde yer alan kişilerin güvenliğini sağlamak amacıyla satın alınmaktadır. Bu nedenle sürekli güvenliğin aksaması veya meydana gelen arızaların uzun sürede çözümü hem operasyonel sıkıntılara yol açacak hem de güvenlik açısından risk oluşturacaktır. Bu nedenle kararınızı verirken teknik açıdan belirttiğimiz hususlar, cihazların referansları, satın alacağınız markanın güvenirliği, onu satan firmanın teknik yeterliliği gibi unsurları dikkate aldıktan sonra fiyat performansını değerlendirmenizi tavsiye ederiz.